۲۱ مرداد ۱۴۰۳، ۱۳:۱۰

مهر بررسی می‌کند؛

نگاهی به شعری که اسماعیل هنیه در آخرین روز زندگی‌اش خواند

نگاهی به شعری که اسماعیل هنیه در آخرین روز زندگی‌اش خواند

اسماعیل هنیه در آخرین روز زندگی خود و در محضر رهبر انقلاب، یک مصراع شعر خواند که از اشعار دوران پیشااسلام بود.

خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: اسماعیل هنیه در آخرین روز زندگی خود در محضر رهبر انقلاب در ایران، یک مصراع شعر خواند و گفت: قال الشاعر: اذا غاب سید قام سید آخر

مسعود باب الحوائجی، پژوهشگر و متخصص ادبیات عرب که عمده فعالیتش در زمینه ترجمه کتاب‌های عربی است، در این باره در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: این شعر مربوط به دوران پیش از ظهور اسلام است. نام شاعر این شعر السموأل ازدی است و از قضا دیانت شاعر یهودی است که ابن‌قتیبه مورخ بر آن صحه گذاشته و اصلأ سموأل نامی یهودی است که عبری‌اش (شْمُوئِیل (שְׁמוּאֵל) است. تا امروز هم این شاعر مشهور است، حتی در بغداد هنوز خیابانی به نام او هست به نام (شارع‌السموأل) که متحف و موزه دار الاثار العربیه خان مرجان در همان خیابان قرار دارد.

توضیحات بیشتر این‌پژوهشگر درباره شعری که شهید هنیه خواند، در ادامه و در قالب یک‌یادداشت می‌آید؛

وفاداری سموأل، مَثَلی در جهان عرب

با اینکه شاعر این‌شعر، یهودی بود و جهان عرب نسبت به یهودیان کم حساسیت ندارد اما از او به نیکی یاد شده و هنوز می‌گویند: «أوفی من سموأل» چرا که به امانت و وفاداری مشهور بوده؛ او معاصر امرؤالقیس شاعر برجسته صاحب معلقه بوده و داستان وفاداریش هم نسبت با همین شاعر معروف شده است.

امروالقیس مغضوب قیصر روم واقع شد و او را به نزد خود خواند. امروالقیس پیش از رفتن، تمام گنج‌ها و شمشیر و سپرهای قیمتی خودش را به سموأل می‌سپرد که یک قلعه و دژی بس استوار از جدش به ارث برده بود به نام حصن عادیا. قیصر روم بعد از اینکه با زرهی مسموم امروالقیس را به قتل می‌رساند، لشکری را به فرماندهی حارث‌بن‌ظالم غسانی مأمور می‌کند که به قلعه سموأل حمله کنند و اشیا قیمتی امروالقیس را از او پس گیرند. سموأل در برابر لشکر قیصر سخت مقاومت می‌کند و شعر بالا را که اسماعیل هنیه خوانده در چنین موقعیتی سروده که پیغامی است به حارث می‌گوید:

نحن قوم اذا خلأ منا سید قام سید آخر (ما از آن قبیله‌ایم که اگر بزرگی از ما بمیرد بزرگ دیگری جایگزین او می‌شود؛ حاکی از این که تسلیم نخواهیم شد.)

نگاهی به شعری که اسماعیل هنیه در آخرین روز زندگی‌اش خواند

تحمل داغ فرزند، و ماندن بر سر پیمان

در ادامه، حارث که قلعه را به محاصره درآورده، با خیانت یکی از اطرافیان سموأل موفق می‌شود پسر سموأل را برباید و به او پیام می‌دهد که اگر اشیا و اموال امرؤالقیس را تحویل ندهی پسرت را خواهیم کشت، سموأل باز کوتاه نمی‌آید و حارث غسانی فرمانده قیصر بر فراز قلعه برابر چشم سموأل و لشکریانش پسر وی را به دو نیم و سلاخی‌اش می‌کنند؛ که گویند در آن دم که سموأل سلاخی پسرش را هم نظاره‌گر بود باز بر پیمان خود ماند و این بیت را سرود که:

وفیت بأدرع الکندی انی

اذا ما خان أقوام وفیت

(هرچند که اقوامی خیانت کردند اما من وفادار ماندم و سپرهای آن شاعر کندی -یعنی امروالقیس- را تسلیم دشمن‌اش نکردم.)

تحسین وفاداری و امانتداری و دلاوری

این ماجرا چنان در جهان عرب مشهور شد که اعشی شاعر مخضرم قصیده‌ای در وصف این جنگ که به شکست لشکریان قیصر انجامید سرود که مطلع آن این‌گونه آغاز شده که:

کُنْ کَالسَّمَوْءَلِ إِذْ طَافَ الْهُمَامُ بِهِ

فِی جَحْفَلٍ کَسَوَادِ اللَّیْلِ جَرَّارِ

و توصیه کرده که همانند سمؤال باشید که وقتی لشکری که از کثرت چون سیاهی انبوه شب بود بر او در دژ ابلق تیماء و عادیا تاختن گرفت از وفاداری و عهد خویش کوتاه نیامد.

اوصاف اخلاقی، مضمون شعر سموأل

تقریباً سایر اشعار سموأل هم تأکید بر همین اوصاف اخلاقی است. قصیده معروفی دارد با این آغاز که:

إذا المرء لم یدنس من اللؤم عرضه

فکل رداء یرتدیه جمیل

(اگر آدمی آبروی خویش به پستی نیالاید / هر جامه‌ای که بر تن کند زیبا خواهد بود)

این یکی از شاعرانی است که سماحت و کرامت اخلاقی‌اش باعث شد دنیای عرب به دیانت وی نظر نکند، و نسبت به یهودی بودنش تجاهل و تغافل ورزد؛ تا جایی که رهبر حماس هم، که با دولتی یهودی در حال جنگ بود به اشعار وی استناد می‌کرد و آخرین بیتی که از میراث شعر عربی بر زبان راند، شعر او بود که:

إذا سَیِّدٌ مِنّا خَلا قامَ سَیِّدٌ

قَؤُولٌ لِما قالَ الکِرامُ فَعُولُ

کد خبر 6190921

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha

    نظرات

    • سورنی ۰۰:۴۹ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۲
      48 20
      روحش شاد واقعا بزرگ بود
    • ارجمند ۰۷:۰۵ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۲
      45 19
      واقعا شعر بجای سرودن به به
    • بی نام ۰۹:۰۲ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۲
      49 12
      روحش شاد..به امید پیروزی امت اسلام در برابر کفار
    • ۱۰:۳۴ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۲
      45 18
      آفرین
    • اسامه حسن ۰۲:۰۰ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۳
      31 16
      درود خدا بر شهید اسماعیل هنیه ، ودرود و صد درود بر یحیی سنوار و محمد ضیف کابوس مرگ صهیونیست ها ،خیبر خیبر یا یهود جیش محمد قادمون،
    • غلامرضا US ۰۲:۲۶ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۳
      33 22
      انشاالله که خون تمام بچه های بی گناه فلسطین وغزه پاپیچ مردم اسرائیل و کسانی که به انها کمک میکنن بشه و همه شون را نابود کنه انشاالله امین یارب العالمین
    • رسول ۱۱:۱۰ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۳
      27 7
      غیرت و امانتداری جزء خصلتهایی می باشند که مرز و دین نمی شناسد..
    • IR ۱۸:۰۱ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۳
      27 14
      به زودی زود ان شاءالله اسرائیل از صفحه روزگار محو خواهد شد والعاقبة للمتقین
    • ۰۴:۴۴ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۴
      10 8
      بهشت برین مبارکت مرد عاشق خدا به دیدار یار773 خوش آمدی
    • بدون نام ۰۸:۵۲ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۴
      15 7
      اطلاعات زیبایی ازتاریخ بود که برای اولین بارشنیدم وخواندم لذت بردم اردرس اخلاق امروز خداوند به شما وهمه اخلاق مداران ومجاهدان راه خدا دربرابر زورمندان وظالمان قدرت وعزت عنایت کند لعن الله علی قوم الظالمین
    • محمدولی ۰۹:۵۵ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۴
      19 3
      واقعا عالی بود.انسان در هر دینی باشد باید انسانیت داشته باشد
    • محمدرضا عباس زاده IR ۱۱:۱۷ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۴
      7 10
      جان فدای رهبر فرزانه و نخبگان دنیا بیدار شد با آمدن انقلاب جمهوری اسلامی امام خمینی آمریکا و غرب هیچ غلطی نخواهند کرد پایش را از گلیمش دراز کنند تا نیرو پیاده ایران را ببیند
    • مینا IR ۱۱:۲۰ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۴
      11 6
      خداوند بیامرزش وقرین رحمت الهی باشد ان شاالله امتش بر خلق ستم کار اشغالگر پیروز می شوند
    • IR ۱۱:۴۳ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۴
      11 8
      سعدیا مرد نکو نام نمیرد هرگز. مرده آن است که نامش به نکویی نبرند یک نکته رو یادمون نره ملتی که از شهادت نهراسید هرگز تن به ذلت نمی دهد و ملتی که از مرگ ترسید خفت و خواری می پذیرد و از انتقام می ترسد فرمانده آزادمردان، اسماعیل هنیه
    • علی جوکار کمال آبادی IR ۱۱:۴۳ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۴
      11 3
      رحمه الله علیه
    • ۱۱:۴۴ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۴
      15 5
      رحمه الله علی هنیه
    • IR ۱۲:۱۰ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۴
      14 2
      جنگ ها باعث نا بودی نصف بشرند. آمریکایی‌ها بعد از سالیان دراز در جنگ با ویتنام، شعار می‌دادند جنگ نکن ،دوست بدار.
    • IR ۱۸:۴۹ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۴
      13 2
      خیلی قشنگ بود ،تا بحال نشنیده بودم ،واقعا لذت بردم.و به فکر فرو رفتم.
    • غلامرض ابراهیمی ا ۰۸:۰۱ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۵
      15 2
      خدا بیامرزد هنیه. لعنت خدا بر نتانیاهو
    • سکینه تقی زاد IR ۰۹:۲۵ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۵
      3 0
      خداوند جمیع شهداء غزه علی الخصوص سیدالشهداء غزه شهید اسماعیل هنیه شهید غریب وطن را با سید و سالار شهیدان امام حسین (علیه السلام ) محشور فرماید
    • محمد مداح ۱۱:۲۸ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۵
      3 0
      روحش شاد و یادش گرامی باد
    • IR ۱۹:۰۴ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۵
      2 0
      مرگ بر کسی ک کشتت
    • دائمی IR ۰۰:۱۰ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۶
      2 2
      خداوند در بالاترین درجات بهشت درکنار فرزندان واقوامش در بهترین حالت روزی میدهد واما بقیه باید فکر چاره کنند که هیچوقت حماس نخواهد مرد چون هر که ازاده هست در جهان در گروه حماس دلاوری خواهد کرد وبه دلاوری این مردم خواهد بالید ..انشاا پیروزی نزدیک است ..وخون هنیه اغازگرش باشد انشاا
    • محمدحسین ۰۱:۲۲ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۶
      5 0
      خیلی جالب و جذاب بود. زنده باد. 👌🌱
    • IR ۰۳:۲۲ - ۱۴۰۳/۰۵/۲۶
      2 0
      با اولی. بود. که. دوست. داشتم. معنی. این. شعر. رابخانم. برام جالب. بودلذت. بردم. .
    • ۱۱:۳۱ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۲
      0 2
      خب چیکار کنم!!!